Bouwgrond in exploitatie (BIE)
Bij de BIE heeft de gemeente de gronden in eigendom. De raad stelt een exploitatiebegroting vast en opent daarmee een BIE. De toerekening van de kosten en opbrengsten is wettelijk bepaald in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Per 1 juli 2022 wordt dit bepaald in de Omgevingswet. Sinds 1 januari 2016 betaalt de gemeente vennootschapsbelasting over een winstgevend resultaat.
De lopende grondexploitaties vallen allemaal onder een actief grondbeleid. Dat houdt in dat de gemeente de grond in eigendom heeft, de gronden bouw- en woonrijp maakt en bouwkavels uitgeeft om de lasten te dekken. Deze lopende grondexploitaties staan in de tabel Prognoses resultaten grondexploitaties.
Faciliterend grondbeleid
Het huidige grondbeleid is faciliterend grondbeleid, maar waar nodig of mogelijk voert de gemeente actief grondbeleid. Bij faciliterend grondbeleid voert de gemeente voor nieuwe ontwikkelingen voor woningbouw of bedrijven alleen die taken uit die slechts de gemeente kan uitvoeren, zoals het vaststellen van het bestemmingsplan. De initiatiefnemer draagt de risico’s en de kosten voor de uitvoering. De kosten die de gemeente moet maken om haar taak te kunnen uitvoeren, verhaalt ze bij de initiatiefnemer.
De gemeente is wettelijk verplicht om de lasten te verhalen. Bij voorkeur sluit de gemeente met de
initiatiefnemer een exploitatieovereenkomst voordat de raad het bestemmingsplan vaststelt. Wordt vooraf geen overeenkomst gesloten, dan stelt de raad gelijktijdig met het bestemmingsplan een exploitatieplan vast.
Momenteel voert de gemeente faciliterend grondbeleid bij de ontwikkeling Spierland, Julianastraat Hensbroek en bij andere, vaak kleinschalige, bouwplannen.
Overige gronden
Naast de in exploitatie genomen gronden heeft de gemeente gronden in eigendom die nog niet in de exploitatie zijn opgenomen: de zogeheten niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). Deze gronden mogen niet meer onder de grondexploitatie op de balans staan en zijn tegen de verkrijgingsprijs opgenomen onder de materiële vaste activa.